Muhandislik – bu ilmiy, matematik va amaliy bilimlarni qoʻllash orqali muammolarni hal qilish, yangi texnologiyalar yaratish, mavjud tizimlarni takomillashtirish va insoniyat ehtiyojlarini qondirishga qaratilgan faoliyatdir.
Muhandislar matematikani, fizika, kimyo, biologiya kabi tabiiy fanlarni hamda ijtimoiy fanlarni chuqur oʻzlashtirgan holda, ularni amaliy masalalarni yechish uchun qoʻllaydilar. Muhandislikning tarixi insoniyat tamaddunining boshlanishi bilan bogʻliq.
Qadimgi davrlarda irrigatsiya tizimlarini yaratish, piramidalarni qurish, suv yoʻllarini qurish kabi ishlar muhandislikning ilk namunalari hisoblanadi. Vaqt oʻtishi bilan muhandislik sohalari kengayib, turli yoʻnalishlar paydo boʻldi.
Bugungi kunda muhandislik koʻplab sohalarga boʻlinadi, ularning eng keng tarqalganlari quyidagilardan iborat: Mexanika muhandisligi: Mexanika muhandisligi – bu mexanika, energiya va harakat qonunlarini oʻrganish va ularni qoʻllash orqali mashinalar, qurilmalar va tizimlarni loyihalash, ishlab chiqarish va ularga xizmat koʻrsatish bilan shugʻullanadigan sohadir.
Mexanika muhandislari avtomobillar, samolyotlar, robotlar, sanoat uskunalari va boshqa koʻplab mahsulotlarni loyihalashda ishtirok etadilar.
Elektrotexnika muhandisligi: Elektrotexnika muhandisligi – bu elektr toki, elektronika va elektromagnetizmning xususiyatlarini oʻrganish va ularni qoʻllash orqali elektr tizimlari, elektron qurilmalar va telekommunikatsiya vositalarini loyihalash, ishlab chiqarish va ularga xizmat koʻrsatish bilan shugʻullanadigan sohadir.
Elektrotexnika muhandislari elektr stansiyalari, elektr tarmoqlari, kompyuterlar, mobil telefonlar va boshqa koʻplab qurilmalarni loyihalashda ishtirok etadilar.
Kompyuter muhandisligi: Kompyuter muhandisligi – bu kompyuter tizimlarining apparat va dasturiy taʼminotini loyihalash, ishlab chiqish va ularga xizmat koʻrsatish bilan shugʻullanadigan sohadir.
Kompyuter muhandislari mikroprotsessorlar, xotira qurilmalari, operatsion tizimlar, dasturiy ilovalar va boshqa koʻplab kompyuter komponentlarini loyihalashda ishtirok etadilar.
Qurilish muhandisligi: Qurilish muhandisligi – bu infratuzilma obʼektlarini, jumladan, binolar, koʻpriklar, yoʻllar, suv inshootlari va boshqa inshootlarni loyihalash, qurish va ularga xizmat koʻrsatish bilan shugʻullanadigan sohadir.
Qurilish muhandislari inshootlarning mustahkamligi, xavfsizligi va ekologik tozaligini taʼminlash uchun javobgardirlar.
Kimyo muhandisligi: Kimyo muhandisligi – bu kimyoviy jarayonlar va moddalarni oʻrganish va ularni qoʻllash orqali kimyoviy mahsulotlarni ishlab chiqarish, qayta ishlash va yetkazib berish bilan shugʻullanadigan sohadir.
Kimyo muhandislari neftni qayta ishlash zavodlari, farmatsevtika korxonalari, oziqovqat sanoati korxonalari va boshqa koʻplab kimyo sanoati obʼektlarini loyihalashda ishtirok etadilar.
Aerokosmik muhandislik: Aerokosmik muhandislik – bu samolyotlar, kosmik kemalar va boshqa aerokosmik apparatlarni loyihalash, ishlab chiqarish va ularga xizmat koʻrsatish bilan shugʻullanadigan sohadir.
Aerokosmik muhandislari aerodinamika, konstruksiya mustahkamligi, harakatni boshqarish va boshqa aerokosmik texnologiyalar sohasida mutaxassis boʻladilar.
Muhandislik faoliyati turli xil bosqichlarni oʻz ichiga oladi, jumladan: muammoni aniqlash, yechim variantlarini ishlab chiqish, eng yaxshi yechimni tanlash, loyihani ishlab chiqish, prototipni yaratish, sinovdan oʻtkazish va yakuniy mahsulotni ishlab chiqarish.
Muhandislar oʻz ishlarida kompyuter dasturlari, simulyatsiya vositalari va boshqa zamonaviy texnologiyalardan keng foydalanadilar. Ular, shuningdek, standartlar, qoidalar va etik kodekslarga rioya qilishlari kerak. Muhandislik kasbi doimiy ravishda rivojlanib bormoqda.
Yangi texnologiyalar, materiallar va usullar paydo boʻlishi bilan muhandislar oʻz bilim va koʻnikmalarini doimiy ravishda oshirib borishlari kerak. Muhandislik jamiyat uchun muhim ahamiyatga ega. Muhandislar yaratgan texnologiyalar va infratuzilma obʼektlari h...