Git

Git – bu dasturiy taʼminotni ishlab chiqishda manba kodini boshqarish tizimi. U dasturchilar jamoasiga loyiha ustida birgalikda ishlash, oʻzgarishlarni kuzatish va kodning turli versiyalarini boshqarish imkonini beradi.

Git markazlashmagan tizim boʻlib, har bir dasturchining kompyuterida loyihaning toʻliq nusxasi saqlanadi. Bu esa, internet aloqasi uzilgan taqdirda ham ishlashni davom ettirish imkonini beradi. Git dasturchilarga turli xil vazifalarni bajarishda yordam beradi.

Masalan, bir nechta dasturchi bir vaqtning oʻzida bir xil fayl ustida ishlashi mumkin. Git keyinchalik bu oʻzgarishlarni birlashtirish imkoniyatini beradi. Agar xatolik yuzaga kelsa, Git yordamida kodning oldingi versiyasiga qaytish oson.

Shuningdek, Git yordamida kodni turli xil filiallarda (branch) ishlab chiqish va keyin ularni birlashtirish mumkin. Gitning asosiy tushunchalari: Repository (ombor) : Loyiha fayllari, ularning tarixi va Git maʼlumotlari saqlanadigan joy.

Commit (tasdiqlash) : Loyihaga kiritilgan oʻzgarishlarni saqlash. Har bir commit oʻziga xos identifikatorga ega boʻlib, muallif, sana va izohni oʻz ichiga oladi. Branch (filial) : Loyihaning asosiy qismidan (odatda "master" yoki "main" deb nomlanadi) ajratilgan mustaqil ishlanma liniyasi.

Filiallar yangi funksiyalarni yaratish yoki xatolarni tuzatish uchun ishlatiladi. Merge (birlashtirish) : Bir filialdagi oʻzgarishlarni boshqa filialga qoʻshish. Pull (tortish) : Uzoqdagi ombordagi oʻzgarishlarni mahalliy omborga olish.

Push (itarish) : Mahalliy ombordagi oʻzgarishlarni uzoqdagi omborga yuborish. Gitdan foydalanish uchun bir nechta asosiy buyruqlar mavjud: git init: Yangi Git omborini yaratish. git clone: Uzoqdagi omborni mahalliy kompyuterga nusxalash.

Git add: Oʻzgartirilgan fayllarni keyingi commit uchun tayyorlash. git commit: Tayyorlangan fayllarni saqlash. git branch: Yangi filial yaratish yoki mavjud filiallarni koʻrish. git checkout: Filiallar oʻrtasida oʻtish. git merge: Bir filialni boshqasi bilan birlashtirish.

Git pull: Uzoqdagi ombordagi oʻzgarishlarni olish. git push: Mahalliy oʻzgarishlarni uzoqdagi omborga yuborish. git status: Omborning hozirgi holatini koʻrish. git log: Commitlar tarixini koʻrish. git diff: Fayllardagi oʻzgarishlarni koʻrish.

Git koʻplab afzalliklarga ega: Versiyalarni boshqarish: Git har bir oʻzgarishni kuzatib boradi va xatolik yuzaga kelsa, kodning oldingi versiyasiga qaytish imkoniyatini beradi. Jamoaviy ishlash: Bir nechta dasturchi bir vaqtning oʻzida bir xil loyiha ustida ishlashi mumkin.

Git oʻzgarishlarni birlashtirish va kelishmovchiliklarni hal qilish imkoniyatini beradi. Filiallar bilan ishlash: Filiallar yangi funksiyalarni yaratish yoki xatolarni tuzatish uchun ishlatiladi. Bu asosiy kodni buzmasdan, tajriba oʻtkazish imkonini beradi.

Markazlashmagan tizim: Har bir dasturchining kompyuterida loyihaning toʻliq nusxasi saqlanadi. Bu internet aloqasi uzilgan taqdirda ham ishlashni davom ettirish imkonini beradi. Ochiq manba: Git ochiq manba dasturi boʻlib, bepul foydalanish va oʻzgartirish mumkin.

Gitni oʻrganish dasturchilar uchun juda muhim. Bu jamoaviy ishlashni osonlashtiradi, kod sifatini oshiradi va xatoliklar xavfini kamaytiradi. Gitdan foydalanish dasturiy taʼminotni ishlab chiqish jarayonini tezlashtiradi va samaradorligini oshiradi.

Git koʻplab platformalar va xizmatlar, jumladan GitHub, GitLab va Bitbucket bilan integratsiyalashgan. Bu platformalar Git omborlarini saqlash, jamoaviy ishlashni tashkil etish va kodni koʻrib chiqish uchun qulay vositalarni taqdim etadi.