Christopher Nolan (talaffuzi: Kristofer Nolan; 1970 yil 30 iyulda tugʻilgan) – inglizamerikalik kinorejissor, ssenarist va prodyuser. U zamonaviy kino olamining eng taniqli va nufuzli shaxslaridan biri hisoblanadi.
Nolan oʻzining murakkab hikoyalari, noanʼanaviy kinematografiya uslublari va fikrga yetaklovchi mavzulari bilan mashhur. Nolan Londonda tugʻilgan, ammo bolaligining bir qismini Chikagoda oʻtkazgan.
Yoshligidan kino sanʼatiga qiziqqan Nolan, London Universitet kollejida ingliz adabiyoti yoʻnalishida tahsil olgan. Universitetda oʻqish davrida u 8 mm va 16 mm kameralar yordamida qisqa metrajli filmlar suratga olgan.
Nolanning birinchi badiiy filmi 1998 yilda suratga olingan past byudjetli triller "Following" boʻlgan. Film oʻzining noyob hikoya tuzilishi va qoraoq tasviri bilan eʼtiborni tortdi. 2000 yilda Nolan "Memento" nomli psixologik trillerini taqdim etdi.
Xotira yoʻqotishidan aziyat chekayotgan odamning hikoyasi orqali xotira, idrok va haqiqatning mohiyatini oʻrganuvchi bu film Nolan uchun katta muvaffaqiyat keltirdi va uni Gollivudning istiqbolli rejissorlaridan biriga aylantirdi.
Keyingi yillarda Nolan bir qator muvaffaqiyatli filmlarni suratga oldi, jumladan "Insomnia" (2002), "Batman Begins" (2005), "The Prestige" (2006) va "The Dark Knight" (2008). Ayniqsa, "The Dark Knight" filmi Nolanning faoliyatida muhim oʻrin tutadi.
Bu film superqahramon janrini yangi bosqichga olib chiqdi va Heath Ledgerning Joker roli tanqidchilar tomonidan yuqori baholandi. Nolan oʻzining gʻayrioddiy hikoya tuzilishi, vaqt bilan oʻyin, parallel voqealar va noaniq yakunlar kabi uslublari bilan tanilgan.
U oʻz filmlarida xotira, idrok, haqiqat, axloqiy dilemmalar va insoniyatning qorongʻu tomonlari kabi mavzularni oʻrganadi. U koʻpincha vizual effektlardan koʻra amaliy effektlarga ustunlik beradi va IMAX kamerasidan faol foydalanadi.
"Inception" (2010), "The Dark Knight Rises" (2012), "Interstellar" (2014), "Dunkirk" (2017) va "Tenet" (2020) kabi filmlari Nolanning mashhurligini yanada oshirdi. "Inception" tushlar ichida sayohat qiluvchi odamlar haqidagi murakkab va hayajonli hikoyasi bilan ajralib turadi.
"Interstellar" esa kosmos, vaqt va insoniyatning kelajagi haqidagi epik filmdir. "Dunkirk" Ikkinchi jahon urushi voqealariga bagʻishlangan boʻlib, Nolan ushbu filmda vizual va ovoz effektlaridan mohirona foydalangan.
"Tenet" esa vaqtni manipulyatsiya qilish gʻoyasiga asoslangan ilmiyfantastik trillerdir. Nolan oʻz faoliyati davomida koʻplab mukofotlarga sazovor boʻlgan, jumladan "Eng yaxshi rejissor" nominatsiyasida Oskar mukofotiga nomzod boʻlgan.
Uning filmlari kassalarda ham katta muvaffaqiyat qozongan va butun dunyo boʻylab milliardlab dollar daromad keltirgan. Christopher Nolan zamonaviy kinoning eng muhim va taʼsirli rejissorlaridan biri sifatida tan olinadi.
Uning filmlari nafaqat oʻzining vizual jozibasi va hayajonli hikoyalari bilan, balki oʻzining chuqur falsafiy va axloqiy mazmuni bilan ham ajralib turadi. Nolan kino sanʼatiga yangi nafas olib kirdi va kelajak avlod rejissorlariga katta taʼsir koʻrsatishi aniq.
Nolan kinolari odatda tomoshabinlardan diqqat va e'tibor talab qiladi, chunki ularning hikoyalari murakkab va ko'p qirrali bo'lishi mumkin.
Biroq, bu xususiyat ularni yanada qiziqarli qiladi, chunki ular tomoshabinlarni o'ylashga, savol berishga va filmni ko'rib chiqqandan so'ng ham u haqida o'ylashga undaydi. Shuningdek, Nolan koʻplab aktyorlar bilan hamkorlik qilgan.
Christian Bale, Michael Caine, Cillian Murphy, Tom Hardy va Anne Hathaway kabi aktyorlar Nolan filmlarida bir necha bor suratga tushishgan. Nolan hozirda ham faoliyatini davom ettirmoqda va yangi loyihalar ustida ishlamoqda. Uning kelgusi filmlari ham kino olamida katta qiziqish uygʻotmoqda.