Qo'qon

Qo'qon O'zbekiston Respublikasining Farg'ona viloyatida joylashgan qadimiy shahar. U Farg'ona vodiysining g'arbiy qismida, Sirdaryo daryosining yaqinida joylashgan. Qo'qon o'zining boy tarixi, madaniy merosi va an'analari bilan mashhur.

Shahar bir vaqtlar Qo'qon xonligining poytaxti bo'lgan va Markaziy Osiyo siyosiy, iqtisodiy va madaniy hayotida muhim rol o'ynagan. Qo'qonning tarixi miloddan avvalgi davrlarga borib taqaladi. Arxeologik qazishmalar shahar hududida ilk o'rta asrlarda ham aholi punktlari mavjudligini ko'rsatadi.

Biroq, Qo'qonning gullabyashnashi XVIII asrda, Qo'qon xonligi tashkil topganidan keyin boshlangan. Qo'qon xonligi Markaziy Osiyodagi eng kuchli davlatlardan biri edi. Uning hududi hozirgi O'zbekiston, Tojikiston, Qirg'iziston va Qozog'istonning bir qismlarini qamrab olgan.

Qo'qon xonlari o'zlarining harbiy qudrati, siyosiy mahorati va madaniyatga homiyligi bilan mashhur bo'lgan. Xonlik davrida Qo'qon muhim savdo va hunarmandchilik markaziga aylangan. Shaharda ipak, paxta, gilam va boshqa mahsulotlar ishlab chiqarilgan.

Qo'qon bozori Markaziy Osiyodagi eng gavjum bozorlardan biri bo'lib, u yerda turli mamlakatlardan kelgan savdogarlar tovar ayirboshlashgan. Qo'qon xonligi madaniyat va ilmfan markazi ham bo'lgan. Shaharda ko'plab madrasalar, masjidlar va kutubxonalar faoliyat ko'rsatgan.

Qo'qonlik olimlar matematika, astronomiya, tibbiyot va tarix sohalarida muhim kashfiyotlar qilganlar. Qo'qon adabiyoti ham o'zining yuksak darajasiga erishgan. Nodira, Uvaysiy, Amiriy kabi shoirlar o'zlarining she'riy asarlari bilan mashhur bo'lganlar.

XIX asrning o'rtalarida Qo'qon xonligi Rossiya imperiyasi tomonidan bosib olingan. Bu voqea Markaziy Osiyo tarixida muhim burilish nuqtasi bo'ldi. Qo'qon Rossiya imperiyasi tarkibiga kiritilgandan so'ng, shahar iqtisodiy va siyosiy jihatdan o'zgarishlarga uchradi.

Sovet davrida Qo'qon O'zbekiston SSR tarkibida bo'lgan. Bu davrda shaharda sanoat korxonalari, ta'lim muassasalari va madaniyat markazlari qurilgan. Ikkinchi jahon urushi yillarida Qo'qon front ortidagi muhim markazlardan biri bo'lgan.

O'zbekiston mustaqillikka erishgandan so'ng, Qo'qon o'zining tarixiy va madaniy merosini tiklashga harakat qildi. Shaharda ko'plab tarixiy obidalar ta'mirlandi va restavratsiya qilindi. Qo'qon turizm markaziga aylandi va har yili minglab sayyohlar shaharga tashrif buyurishadi.

Qo'qonda bir qancha diqqatga sazovor joylar mavjud. Jome' masjidi, Xudoyorxon o'rdasi, Dahmai Modarixon, Norbo'tabiy madrasasi shular jumlasidandir. Bu obidalar Qo'qon xonligi davrida qurilgan bo'lib, o'zining me'moriy uslubi va bezaklari bilan ajralib turadi.

Qo'qon o'zining an'analari va urfodatlari bilan ham mashhur. Shaharda har yili turli xil festival va bayramlar o'tkaziladi. "Qo'qon xalqaro hunarmandchilik festivali" eng mashhur tadbirlardan biri hisoblanadi.

Hozirgi kunda Qo'qon O'zbekistonning muhim sanoat, madaniyat va turizm markazlaridan biri hisoblanadi. Shahar o'zining boy tarixi, madaniy merosi va mehmondo'st aholisi bilan faxrlanadi. Qo'qon O'zbekistonning qadimiy va go'zal shaharlaridan biri bo'lib, har bir mehmonni o'ziga jalb qila oladi.


Kategoriyalar: Tarix, Manzil