Pavel Valeryevich Durov (ruscha: Павел Валерьевич Дуров; 1984 yil 10 oktabrda Leningradda tug'ilgan) – rossiyalik tadbirkor, dasturchi va milliarder. U "VKontakte" ijtimoiy tarmog'i va "Telegram" messenjerining asoschisi sifatida tanilgan.
Durov SanktPeterburg davlat universitetida filologiya yo'nalishida tahsil olgan, ammo o'qishni tugatmagan. Talabalik yillarida u bir nechta loyihalarni, jumladan, universitet talabalari uchun mo'ljallangan "Durov. ru" saytini yaratgan.
2006 yilda Pavel Durov akasi Nikolay Durov bilan birgalikda Rossiyaning eng mashhur ijtimoiy tarmog'i "VKontakte"ga asos soldi. "VKontakte" tezda katta auditoriyani qamrab oldi va Rossiya va MDH mamlakatlarida eng ko'p ishlatiladigan ijtimoiy platformalardan biriga aylandi.
Durov "VKontakte"ning bosh direktori lavozimida 2014 yilgacha ishladi. "VKontakte"dagi faoliyati davomida Pavel Durov erkin fikr va shaxsiy ma'lumotlarning himoyasini faol ravishda qo'llabquvvatladi.
Uning pozitsiyasi ko'pincha hukumat va huquqni muhofaza qilish organlari bilan kelishmovchiliklarga olib keldi.
2011 yilda Rossiya Davlat Dumasiga saylovlardan so'ng namoyishchilarga qarshi harakatlarda qatnashganlarning shaxsiy ma'lumotlarini taqdim etishdan bosh tortgani unga nisbatan bosimning kuchayishiga sabab bo'ldi. 2014 yilda Durov "VKontakte"dagi o'z ulushini sotdi va Rossiyani tark etdi.
Uning so'zlariga ko'ra, bu qarorga unga ko'rsatilgan siyosiy bosim sabab bo'lgan. Rossiyani tark etgach, Pavel Durov "Telegram" messenjerini yaratishga e'tibor qaratdi. "Telegram" shifrlashning yuqori darajasi va xavfsizligiga urg'u berishi bilan ajralib turadi.
Messenjer tezda butun dunyo bo'ylab mashhurlikka erishdi va shaxsiy ma'lumotlarning himoyasi va erkin muloqotni qadrlaydigan foydalanuvchilar uchun asosiy aloqa vositasiga aylandi.
"Telegram"ning asosiy xususiyatlaridan biri shifrlashning yuqori darajasi bo'lib, bu xabarlarni uchinchi tomonlarning o'qishidan himoya qiladi. Bundan tashqari, messenjer turli xil platformalarda, jumladan, smartfonlar, kompyuterlar va vebbrauzerlarda mavjud.
Pavel Durov ko'p yillar davomida turli mamlakatlarda yashab, raqamli ko'chmanchi hayot tarzini olib borgan. U global fuqaro ekanligini ta'kidlaydi va o'z loyihalarining joylashuvi siyosiy bosimga bog'liq bo'lmasligini ta'kidlaydi.
Durov shaxsiy hayoti haqida ochiq gapirishni yoqtirmaydi va kamdankam hollarda intervyu beradi. Uning shaxsiyati sirli aura bilan o'ralgan, bu uning mashhurligini oshiradi.
Pavel Durov nafaqat muvaffaqiyatli tadbirkor, balki erkin fikr, shaxsiy ma'lumotlarning himoyasi va raqamli texnologiyalarning imkoniyatlarini kengaytirish tarafdori sifatida ham tanilgan.
Uning "VKontakte" va "Telegram" kabi loyihalari butun dunyo bo'ylab millionlab odamlarning hayotiga ta'sir ko'rsatdi va raqamli davrda muloqot va ma'lumot almashish usullarini o'zgartirdi. Durovning faoliyati ko'pincha bahsmunozaralarga sabab bo'ladi.
U senzura va nazoratga qarshi kurashda qat'iy pozitsiyani egallaydi, bu esa ko'plab hukumatlar va tashkilotlarning noroziligiga sabab bo'ladi. Biroq, u o'z tamoyillariga sodiq qoladi va o'z foydalanuvchilarining huquqlarini himoya qilishni davom ettiradi.
Pavel Durovning hayoti va faoliyati raqamli davrda biznes, texnologiya va siyosatning kesishmasida o'ziga xos hodisa hisoblanadi. Uning merosi hali ham shakllanmoqda, ammo uning raqamli dunyoga ta'siri shubhasizdir.
U o'zining innovatsion loyihalari va erkin fikrga sodiqligi bilan ko'plab tadbirkorlar va dasturchilar uchun ilhom manbai bo'lib xizmat qiladi. Durovning faoliyati davomida u bir necha bor axborot xavfsizligi va shaxsiy ma'lumotlarning maxfiyligini ta'minlash masalalarini ko'targan.
U "Telegram"ni yaratishda aynan shu jihatlarga alohida e'tibor qaratgan. Uning fikricha, odamlar o'z xabarlarining xavfsizligi va maxfiyligiga ishonch hosil qilishlari kerak. Durovning dunyoqarashi libertarianizm va erkin bozor tamoyillariga asoslangan.
U davlatning biznesga aralashuviga qarshi va raqamli texnologiyalar sohasida erkinlik va innovat...
Pavel Durov
Kategoriyalar:
Tarix, Dasturchilar